کلسترول و انواع آن
کلسترول یک ماده چربی مانند است که در خون و سلولهای بدن یافت میشود.در واقع کلسترول یک ماده مومی شکل است که در رگ ها ساخته میشود. این ماده برای عملکرد صحیح بدن ضروری است، اما مقادیر بیش از حد آن میتواند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند.البته این افزایش بستگی به نوع کلسترول افزایش یافته نیز دارد. کلسترول به دو نوع اصلی تقسیم میشود: لیپوپروتئین کمچگال (LDL) و لیپوپروتئین پرچگال (HDL). هر یک از این انواع نقشها و اثرات متفاوتی بر بدن دارند.در ادامه به بررسی دقیق تر این دو مورد میپردازیم و منابع آنهارا با هم مشاهده میکنیم.
1. کلسترول LDL (لیپوپروتئین کمچگال)
کلسترول LDL معمولاً به عنوان کلسترول بد شناخته میشود. این نوع کلسترول به دیوارههای رگهای خونی میچسبد و میتواند منجر به تشکیل پلاکهای چربی شود که رگها را تنگ یا مسدود میکنند. این فرآیند میتواند به بروز بیماریهای قلبی و عروقی منجر شود.در حقیقت کلسترول بعد احتمال لخته شدن خون در رگ ها را افزایش میدهد.در صورتی که لخته خون پاره گردد و شریان قلب یا مغز را مسدود کند، ممکن است باعث سکته مغزی یا حمله قلبی شود. تجمع پلاک همچنین می تواند جریان خون و اکسیژن را به اندام های اصلی کاهش دهد. در نتیجه کمبود اکسیژن، علاوه بر حمله قلبی یا سکته، بیماری های کلیوی یا عروق محیطی نیز ممکن است پدیدار شوند.
منابع کلسترول LDL:
-
چربیهای اشباع:
این نوع چربیها بیشتر در محصولات حیوانی مانند گوشت قرمز، کره، پنیر، و سایر محصولات لبنی پرچرب یافت میشوند.
-
چربیهای ترانس:
این چربیها در بسیاری از غذاهای فرآوریشده مانند کیکها، بیسکویتها، و غذاهای سرخشده یافت میشوند.یکی از دلایلی که محصولات بدون چربی ترانس نیز به بازار آمدند ، ضرر های فراوانی است که برای بدن دارد.
2. کلسترول HDL (لیپوپروتئین پرچگال)
کلسترول HDL به عنوان کلسترول خوب شناخته میشود. این نوع کلسترول به برداشت کلسترول اضافی از خون و انتقال آن به کبد برای دفع کمک میکند. مقادیر بالای HDL میتواند به کاهش خطر بیماریهای قلبی کمک کند.
منابع کلسترول HDL:
-
چربیهای غیراشباع تکزنجیرهای:
این چربیها در غذاهایی مانند روغن زیتون، آووکادو، و آجیلها یافت میشوند.
-
چربیهای غیراشباع چندزنجیرهای:
این چربیها در ماهیهای چرب (مثل سالمون و تن)، تخم کتان، و دانههای چیا یافت میشوند.
-
فعالیت بدنی:
ورزش منظم میتواند سطح HDL را افزایش دهد .
علت افزایش کلسترول در بدن چیست ؟
افزایش کلسترول در بدن میتواند به دلایل مختلفی صورت پذیرد.در ادامه به بررسی برخی از این موضوعات میپردازیم.
1. رژیم غذایی نامناسب
مصرف زیاد چربیهای اشباع موجود در گوشت قرمز، محصولات لبنی پرچرب، و روغنهای گیاهی هیدروژنه میتواند به افزایش کلسترول LDL کمک کند.موضوع بعدی چربی های ترانس موجود در وعده های غذایی شما هستند.این چربیها در غذاهای فرآوریشده، کیکها، بیسکویتها، و غذاهای سرخشده یافت میشوند و میتوانند سطح کلسترول LDL را افزایش و کلسترول HDL را کاهش دهند.همچنین مصرف زیاد قند و کربوهیدرات های مختلف نیز میتواند موجب افزایش سطح تری گلیسیرید شود.
2.عدم فعالیت بدنی
سبک زندگی بیتحرک میتواند سطح کلسترول HDL را کاهش و سطح کلسترول LDL را افزایش دهد. ورزش منظم میتواند به بهبود پروفایل کلسترول کمک کند.به این دلیل که یکی از کمک کننده ها به سطح کلسترول خوب در بدن ، فعالیت های ورزشی است.
3.اضافه وزن
اضافه وزن و چاقی میتواند به افزایش سطح کلسترول LDL و تریگلیسیرید و کاهش سطح کلسترول HDL منجر شود. چربی اضافی به خصوص در ناحیه شکم میتواند بر سطح کلسترول تاثیر منفی بگذارد.
بسیاری از موارد دیگر مثل مصرف دخانیات ، الکل ، ژنتیک ، بیماری های زمینه ای و … میتواند در سطح کلسترول خون شما تاثیر گذار باشد که با مراجعه به دکتر مربوطه ، نسبت به بررسی و درمان میتوانید اقدام کنید.
نتیجه گیری
مدیریت سطح کلسترول بدن برای حفظ سلامتی قلب و عروق بسیار مهم است. کاهش مصرف چربیهای اشباع و ترانس، افزایش مصرف چربیهای سالم، و حفظ یک سبک زندگی فعال میتواند به بهبود سطح کلسترول شما کمک کند. مشاوره با پزشک و انجام آزمایشهای منظم میتواند به نظارت و کنترل سطح کلسترول کمک کند.