لاکتوز چیست؟
لاکتوز یا قند شیر، نوعی قند طبیعی است که در شیر و محصولات لبنی یافت میشود. این قند از دو مولکول قند ساده به نام گلوکز و گالاکتوز تشکیل شده است. لاکتوز به عنوان منبع انرژی برای بدن عمل میکند و در فرآیند هضم توسط آنزیم لاکتاز در روده به مولکولهای گلوکز و گالاکتوز تجزیه میشود.
حساسیت به لاکتوز
حساسیت به لاکتوز، واکنش آلرژیک سیستم ایمنی بدن به لاکتوز است. در این حالت، سیستم ایمنی بدن لاکتوز را به عنوان یک ماده مضر شناسایی کرده و به آن حمله میکند. علائم حساسیت به لاکتوز شامل بثورات پوستی، کهیر، خارش، تورم، اسهال، تهوع و استفراغ است.
بیماری عدم تحمل لاکتوز
عدم تحمل لاکتوز یک بیماری گوارشی است که در آن، بدن به اندازه کافی آنزیم لاکتاز تولید نمیکند. در نتیجه، لاکتوز به طور کامل هضم نشده و در روده باقی میماند. این امر میتواند منجر به علائمی مانند نفخ، درد شکم، اسهال و تهوع شود. عدم تحمل لاکتوز در افراد بالغ شایعتر است و با افزایش سن شیوع آن بیشتر میشود.
علائم عدم تحمل لاکتوز:
- نفخ
- درد شکم
- اسهال
- گاز معده
- حالت تهوع
- استفراغ
تشخیص عدم تحمل لاکتوز
تشخیص عدم تحمل لاکتوز با استفاده از تستهای مختلفی مانند تست تحمل لاکتوز، تست هیدروژن تنفسی و آزمایش خون انجام میشود.
عوامل موثر در بروز بیماری عدم تحمل لاکتوز
- ژنتیک: عدم تحمل لاکتوز در برخی افراد به دلیل نقص ژنتیکی در تولید آنزیم لاکتاز است.
- بیماریهای گوارشی: برخی بیماریهای گوارشی مانند بیماری سلیاک و بیماری کرون میتوانند به عدم تحمل لاکتوز منجر شوند.
- مصرف داروها: برخی داروها میتوانند تولید آنزیم لاکتاز را مختل کنند.
- پیری: با افزایش سن، تولید آنزیم لاکتاز در بدن به طور طبیعی کاهش مییابد.
درمان عدم تحمل لاکتوز
درمان عدم تحمل لاکتوز شامل محدود کردن مصرف لاکتوز است. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز میتوانند از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا جایگزینهای شیر مانند شیر بادام، شیر سویا و شیر نارگیل استفاده کنند. همچنین، مکملهای آنزیم لاکتاز نیز میتوانند به هضم لاکتوز و کاهش علائم عدم تحمل لاکتوز کمک کنند.
غذاهای بدون لاکتوز:
- گوشت، مرغ و ماهی
- تخم مرغ
- میوهها و سبزیجات
- حبوبات و غلات
- آجیل و دانهها
- روغنها
- غذاهای بدون لبنیات
با وجود عدم تحمل لاکتوز، افراد میتوانند با رژیم غذایی مناسب و مصرف مکملهای آنزیم لاکتاز، از یک زندگی سالم و بدون محدودیت لذت ببرند.